Chọn nơi ngự cho tổ tiên và thần linh: Bàn thờ đứng hay bàn thờ treo?
Chất liệu làm tượng Phật
Tượng Phật có thể được làm từ nhiều chất liệu khác nhau như gỗ, đồng, đá,... nhưng với không gian trong nhà, gia chủ nên thờ tượng gỗ vì gỗ thuộc hành Mộc, có thể dung hòa không gian, tạo nên vẻ ấm cúng và linh thiêng cho không gian thờ. Trong đó, tượng Phật làng nghề Sơn Đồng là tượng Phật có chất lượng tốt, cả về vẻ ngoài và độ bền do những nghệ nhân ở đây đều có kinh nghiệm dày dặn được truyền lại qua hàng trăm năm.
Bên cạnh đó, dù với bất kỳ chất liệu nào, gia chủ cũng nên dùng chất liệu mới, không được dùng những vật liệu đã qua sử dụng để làm tượng Phật, tránh thể hiện bất kính với các vị.
Số lượng Phật thờ tại nhà
Nhiều gia chủ quan niệm rằng cần thờ càng nhiều càng tốt nhưng thực tế không phải vậy. Do thần phật thuộc dương nên gia chủ cần thờ Phật theo số lẻ (số dương),phổ biến nhất là 3 vị.
Trước khi thỉnh Phật về nhà
Khi nhận tượng từ xưởng chế tác, gia chủ cần kiểm tra kỹ tượng xem tượng có bị hỏng hóc, nứt vỡ hay có chỗ nào chưa hoàn thiện không vì nếu chẳng may thờ tượng Phật hư hỏng sẽ là xúc phạm đến ngài.
Bên cạnh đó, tượng mới sẽ cần mang đến chùa, viện, tự để các sư thầy làm lễ khai nhãn cho tượng, mời thần phật đến ngụ trong tượng và phù hộ cho gia đình.
Vị trí thỉnh Phật
Tượng hoặc tranh ảnh Phật cần được đặt ở nơi thoáng đãng, thanh tịnh và nhiều ánh sáng. Tuyệt đối không đặt tượng Phật ở những nơi tối tăm, không gian kín, chật hẹp như trong tủ hay két sắt. Khi để tượng ở những không gian như vậy, có nghĩa là gia chủ đang “nhốt” Phật, là hành động bất kính và có thể khiến thành viên trong gia đình đau ốm thường xuyên.
Bên cạnh đó, cũng không được đặt tượng ở những không gian riêng tư, ẩm thấp hoặc không sạch sẽ như phòng ngủ, phòng bếp hoặc nhà vệ sinh. Hoặc kể cả khi đặt Phật theo hướng phong thủy nhưng hướng đó lại hướng vào những không gian không sạch sẽ hoặc quá ồn ào, không thanh tịnh thì gia chủ cũng không nên.
Gia chủ không được đặt tượng Phật trên nền đất mà cần đặt tượng Phật ở những vị trí cao hơn tầm mắt để mỗi khi đứng trước tượng, người nhìn sẽ ngước lên nhìn, thể hiện sự cung kính, thay vì nhìn từ trên xuống. Đồng thời, gia chủ cũng không được đặt Phật dưới gầm cầu thang vì thường sẽ có người đi lại bên trên, gây bất kính với thần phật.
Ngoài ra, gia chủ không được đặt tranh ảnh hoặc tượng Phật phía trên giường ngủ vì dễ khiến người ngủ gặp mộng mị, không được an giấc.
Hướng đặt Phật
Tượng hoặc tranh ảnh Phật nên đặt quay về hướng Đông hoặc Tây (hoặc Tây Bắc). Trong đó, hướng Đông là hướng mặt trời mọc, cũng là khoảnh khắc Đức Phật sinh thời ngồi thiền định và đạt được giác ngộ. Hướng Tây là hướng về miền Tây Phương Cực Lạc, tượng trưng cho trời, cũng là hướng mà Đức Phật muốn dẫn dắt chúng sinh hướng tới.
Ngoài ra, cần tuyệt đối không hướng mặt Phật về phía Tây Nam hoặc Đông Bắc vì đây là hai hướng có nhiều xung khí, lấn át đi thanh khí mà tượng Phật mang lại.
Thứ bậc đặt tượng Phật
Tùy vào các vị thần phật mà gia chủ muốn thờ cúng mà thứ tự đặt tượng sẽ khác nhau, chẳng hạn như khi thờ tượng tam thế Phật trên cùng một bàn thờ phải để 3 vị cùng bậc, ngang hàng, các tượng được chế tác đều nhau, không được tượng lớn, tượng nhỏ. Nhìn chung, gia chủ cần thờ tượng theo thứ tự tượng các phật trên Ban Tam Bảo, không cần đủ các vị nhưng cần đảm bảo thứ bậc để tôn trọng lề lối, trật tự.
Ngoài ra, khi gia chủ thờ Phật chung với bàn thờ gia tiên, không được thờ Phật ngang hàng mà cần để Phật cao hơn so với bài vị gia tiên.
Trong quá trình thờ Phật
Gia chủ cần thường xuyên thắp hương và chú ý lau dọn để giữ không gian thờ sạch sẽ và trang nghiêm. Khi lau dọn, gia chủ cần dùng nước sạch hoặc nước lá bưởi để lau tượng hoặc tranh ảnh Phật, không nên dùng chổi lông gà, lông vịt để quét bàn thờ Phật. Gia chủ cũng cần hạn chế di chuyển các đồ thờ tâm linh Sơn Đồng trên ban thờ khi lau dọn, đặc biệt là bát hương và tượng Phật. Nữ gia chủ khi đến tháng cũng không nên lau dọn bàn thờ.
Đồ cúng trên bàn thờ cũng cần được thay mới thường xuyên, tránh để đồ hỏng trên bàn thờ. Đèn thờ cũng cần bật liên tục để thu hút năng lượng tích cực. Bên cạnh đó, gia chủ không được đặt đồ linh tinh trên bàn thờ Phật, bao gồm cả đuôi công.
Xử lý tranh ảnh, tượng Phật khi không sử dụng nữa
Khi gia chủ không sử dụng tranh ảnh Phật nữa, nên cất gọn để xử lý sau, lưu ý không được cuộn tròn tranh ảnh lại. Còn với tượng Phật, khi tượng bị hư hỏng hoặc đã cũ và gia chủ muốn thỉnh tượng mới, tuyệt đối không đem đốt, vứt xuống sông hoặc bãi rác mà cần đem tượng cũ gửi vào chùa để các sư thầy thờ phụng hoặc nhập cốt tượng khác.
Bài trí bàn thờ Phật như thế nào cho đúng?
Trên bàn thờ Phật, tượng Phật cần được đặt ở các vị trí trung tâm. Mỗi bàn thờ Phật cần có bát hương riêng và đặt ở phía trước tượng Phật, trong bát hương không nên để tro quá đầy. Hai bên bàn thờ Phật là một đôi đèn, có thể là đèn điện hoặc nến.
Bình hoa trên bàn thờ Phật cần đặt bên tay trái và đĩa quả đặt sang bên phải của tượng Phật theo quy luật “Đông bình, Tây quả”. Bên cạnh đĩa quả là một chén nước sạch, hoặc có thể đặt cạnh bình hoa hoặc đặt ở giữa.
Khi thờ chung Phật với bàn thờ gia tiên, cần đặt tượng Phật ở vị trí cao hơn, khi đó gia chủ có thể dùng bàn án gian hoặc bàn thờ tam cấp hoặc nếu không gian thờ tương đối nhỏ và không đặt được loại bàn thờ này thì gia chủ có thể lắp đặt thêm giá đỡ hoặc bàn thờ treo bên trên bàn thờ gia tiên, sao cho đảm bảo tượng Phật được đặt ở vị trí trên cùng.
