Ngựa gỗ thờ trong văn hóa tâm linh người Việt
1. Cô Bơ là ai?
Cô Bơ, hay còn được biết đến với các tên gọi như: Cô Ba Thoải Cung, Cô Ba Hàn Sơn và Cô Bơ Thác Hàn, người là một thánh cô quan trọng trong hàng Tứ phủ Thánh cô, có trách nhiệm quản lý khu vực Thoải Cung, vì thế mà được dân gian gọi là Cô Bơ Thoải Cung. Cô được cho là con gái của vua Thủy Tề tại Thoải Cung.
2. Sự tích Cô Bơ
Văn hóa dân gian và các tài liệu có nhiều câu chuyện kể về Cô Bơ, một nhân vật vĩ đại trong lịch sử và truyền thuyết dân gian.
Theo một cuốn tài liệu, Cô Bơ được cho là giáng sinh trong thời kỳ của vua Lê Trung Hưng. Cô là công chúa con của Vua Thủy Tề, đứng thứ ba trong Tứ Phủ Thánh Cô. Thời kỳ này, cô có công lớn trong việc giúp vua Lê Lợi đánh tan quân Minh xâm lược. Sau khi cô qua đời, cô tiếp tục giúp đỡ vua Lê Lợi diệt Mạc và Phù Lê.
Trong dân gian, có câu chuyện kể rằng trong những năm đầu của cuộc khởi nghĩa chống lại quân Minh, khi quân ta vẫn còn yếu và thường xuyên bị truy đuổi, vua Lê Lợi đã gặp Cô Bơ bên bờ sông Thác Hàn ở Hà Trung. Cô đang tỉa ngô và đã giúp vua vượt qua khó khăn. Hứa hẹn sau chiến thắng, vua sẽ rước cô về làm phi tử.
Cô đã không ngần ngại chèo thuyền chở quân và lương thực qua sông, góp phần vào chiến thắng lớn của quân và dân ta. Khi về đến triều đình, cô từ chối kết duyên với bất kỳ ai và chờ đợi quốc vương. Tuy nhiên, khi vị vua trở về, cô đã từ bỏ cuộc sống này.
Để tưởng nhớ và tiếc thương cô, dân gian truyền lại rằng Cô Bơ không phải là một thác tử mà là một thánh linh được vua cha giúp đỡ. Sau khi hoàn thành sứ mệnh, cô được đoàn xe rước về Thủy Cung và trở thành Cô Bơ Bông, giúp dân chúng vượt qua khó khăn ở ngã ba sông.
Cũng có một huyền tích khác trong thời đại của vua Lê Thánh Tông, khi Sùng Quốc Công - Lê Thọ Vực đối mặt với một trận giao tranh khốc liệt. Trong giấc mơ, ông nhìn thấy một cô gái mặc áo xiêm y trắng giáng xuống trần và hướng dẫn ông. Ông làm theo lời khuyên và đạt chiến công lớn lao.
Dân gian tin rằng ai gặp Cô Bơ sẽ được ban phước và may mắn. Cô thường mặc áo trắng, đầu đội khăn đóng và được biết đến với việc ban thuốc chữa bệnh cho mọi người.
3. Đền Thờ Cô Bơ ở đâu?
Đền cô Bơ ở xã Hàn Sơn, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa nằm gần ngã ba bến Đò Lèn. Trải qua những biến cố lịch sử, đền này từng bị giặc Nhật phá đổ vào những năm 1939 - 1940. Tuy nhiên, nhờ cụ Nguyễn Trọng Khanh, một người dân địa phương, đã bí mật cứu gỡ một số bài vị và pho tượng của cô Bơ, giấu trong đêm.
Sau sự kiện đó, cụ Khanh đã lập đền Trần Hưng Đạo cách đền cũ khoảng 200m, thực chất là tái tạo lại đền cô Bơ. Đến năm 1996, ngôi đền Cô Bơ đã được công nhận là di tích văn hóa lịch sử cấp Quốc Gia. 
4. Căn Cô Bơ là gì?
Người được phúc thọ của Cô Bơ được cho là có mối liên kết tâm linh sâu sắc với Cô. Trong hệ thống tín ngưỡng, mỗi sinh mệnh đều kết nối với số phận và bị ràng buộc bởi mối quan hệ nhân quả. Cô Bơ, nổi tiếng với trái tim nhân từ và thiêng liêng, giúp đỡ những người gian khổ, mang lại phước lành cho thế gian.
Do đó, những ai có mối liên kết với Cô Bơ sẽ nhận được ân sủng của Cô, được chọn để phụng sự và trả ơn lòng nhân từ đã dành cho họ trong kiếp sống trước đó, từ đó nhận được phước lành của Cô. Tuy nhiên, không phải ai cũng có đủ giá trị tâm linh để được lòng của Cô.
Trong dân gian, nhận dạng những người mang trong mình căn Cô Bơ qua những đặc điểm như sau:
- Ngoại hình duyên dáng, thu hút
- Thái độ dịu dàng, nữ tính, có trái tim nhân từ
- Sâu sắc và giàu cảm xúc
- Thường bị thu hút bởi trang phục màu trắng
- Định mệnh gắn liền với tình yêu và số phận
- Thường chảy nước mắt hoặc xúc động khi đến thăm đền của Cô Bơ.
5. Cách sắm lễ đi đền cô Bơ
Ngày 12/6 (âm lịch) là dịp khánh tiệc của Cô Bơ. Trong ngày này, khi đến thăm đền chùa, Phật tử thường thể hiện lòng thành kính đối với những vị thánh Mẫu, thánh Cô, những người đã có công xây dựng và bảo vệ đất nước. Đó là lý do tại sao việc dâng lên những mâm lễ thanh tịnh cũng là cách để thể hiện lòng thành của người dân đối với những vị trên.
Tâm từ bi và lòng thành kính là điều quan trọng nhất khi tham dự lễ Thánh, lễ Mẫu. Khi đứng trước anh linh của những vị Thánh thần, Thánh mẫu, việc bày tỏ lòng từ bi và lòng thành kính là điều không thể thiếu. Nếu thiếu đi lòng thành kính này, thì dù có mâm cao, cỗ đầy đủ đến đâu cũng không thể chạm tới tâm linh của Thánh Mẫu, Thánh Cô.
Dưới đây là danh sách đầy đủ và trọn vẹn cho mâm lễ bạn có thể dâng lên đền của Cô Bơ:
- Hương nến
- Tiền giấu
- Rượu chay
- Trái cây
- Hoa tươi
Bạn nên lựa chọn những loài hoa có màu trắng tinh khiết để dâng Cô Bơ, thể hiện lòng thành kính sâu sắc của mình đối với vị Thánh Cô linh thiêng.
6. Ý nghĩa của việc thờ phụng tượng Cô Bơ
Cô Bơ là một trong những nhân vật quan trọng đã đóng góp vào cuộc chiến chống lại giặc ngoại xâm, góp phần giữ vững hòa bình cho quốc gia và nhân dân. Với phẩm hạnh và tài năng, cô đã luôn lo lắng cho cuộc sống của mọi người, sự phồn thịnh của đất nước. Khi cô qua đời, nhiều người đã tôn thờ, thể hiện lòng biết ơn và tôn kính của họ.
Tôn thờ Cô Bơ không chỉ là một nghi lễ tâm linh, mà còn là biểu hiện của lòng biết ơn và của mọi người dành cho công lao của cô. Việc tôn thờ Cô Bơ cũng mở ra cơ hội cho mọi người đến dâng lễ, cầu nguyện và mong nhận được sự ban phước từ cô.
Nhiều người tin rằng việc tôn thờ Cô Bơ có thể mang lại may mắn và phước lành. Họ đến cầu xin sự thịnh vượng, danh vọng và thành công trong công việc. Cô được xem như một vị thần nhân từng có tri thức và ý chí mạnh mẽ, nên mọi người tin rằng khi thờ tượng cô, họ sẽ nhận được sự ủng hộ từ cô.
Thờ phụng Cô Bơ là một phần của văn hóa và thể hiện lòng tin tôn kính đối với thần linh. Hi vọng, phần chia sẻ về Cô Bơ và những thông tin liên quan đến Cô trên đây của Đồ Thờ Thông Hồng đã giúp bạn hiểu hơn về Cô, cũng như biết cách sắm lễ khi thăm đền Cô Bơ.
